Pracownicze Plany Kapitałowe – czym jest autozapis?

2022-02-09

Pracownicze Plany Kapitałowe to nic innego jak długoterminowy program oszczędzania na dodatkową emeryturę, skierowany do pracowników. W latach 2019-2021 podmioty zatrudniające zobowiązane były przystąpić do tego programu, zgodnie z harmonogramem objęcia ich przepisami ustawy o PPK z dnia 4.10.2018 r. Pracownicy natomiast mogli złożyć rezygnację z udziału w PPK.

Przepisy wspomnianej wyżej ustawy mówią, że co 4 lata przeprowadzany ma być autozapis. Co to jest autozapis, kogo dotyczy, jakie obowiązki wobec pracownika ma pracodawca oraz jak zrezygnować z PPK dowiesz się z poniższego artykułu.

 

Co to jest autozapis?

Co 4 lata – od dnia 1 kwietnia, podmiot zatrudniający wznawia dokonywanie wpłat za uczestnika PPK, który złożył wcześniej deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, chyba że uczestnik ponownie zadeklaruje chęć rezygnacji z udziału w programie, składając podmiotowi zatrudniającemu stosowną deklarację.

Pierwszy zapis do programu odbywał się w latach 2019 – 2021, kiedy to podmioty zatrudniające miały obowiązek przystąpić do programu. Z uwagi na fakt, że w 2023 r. mijają 4 lata od jego uruchomienia, przeprowadzany jest pierwszy autozapis. Kolejne przeprowadzone zostaną w latach 2027, 2031, 2035, 2039 itd.

 

Kogo dotyczy autozapis?

Autozapis obejmuje wszystkie podmioty zatrudniające, które zatrudniają osoby zgłoszone do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalno-rentowych.

Kim jest podmiot zatrudniający? Jest to:

• pracodawca w rozumieniu przepisów kodeksu pracy,
• zleceniodawca, jeśli zawarł umowę agencyjną, umowę zlecenia albo inną umowę o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy o zleceniu i z tego tytułu zleceniobiorca podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu,
• nakładca,
• rolnicza spółdzielnia produkcyjna i spółdzielnia kółek rolniczych,
• podmiot, w którym działa rada nadzorcza – o ile członkowie rady nadzorczej otrzymują wynagrodzenie z tytułu pełnionej funkcji.

• płatnik – jeśli pracodawca lub zleceniodawca (wskazani powyżej) nie posiada numeru identyfikacyjnego NIP lub REGON.

Patrząc od strony uczestnika programu (pracownika), autozapis obejmie zatrudnionych, którzy:

• ukończyli 18 lat, ale nie ukończyli 55 lat przed dniem 1 kwietnia 2023 r.,
• złożyli deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK przed dniem 1 marca 2023 r. (nie ma znaczenia kiedy – każda złożona rezygnacja przed dniem 1 marca 2023 r. traci ważność z dniem 28 lutego 2023 r.)
• nie złożą ponownej rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK w marcu 2023 r.

 

Kto nie ma obowiązku tworzenia PPK?

• podmiot będący pracodawcą, ale nie prowadzący działalności gospodarczej, np. rodzic zatrudniający nianię do dziecka,
• mikroprzedsiębiorca, pod warunkiem złożenia przez wszystkie osoby zatrudnione deklaracji          o rezygnacji z dokonywania wpłat (w formie pisemnej),
• podmiot zatrudniający, który w dniu podlegania przepisom ustawy o PPK w związku z liczbą osób zatrudnionych, prowadził PPE, naliczał i odprowadzał składki podstawowe do PPE w wysokości co najmniej 3,5% wynagrodzenia oraz do PPE przystąpiło co najmniej 25% osób zatrudnionych w tym podmiocie.
•  

Obowiązki pracodawcy związane z autozapisem do PPK

Obowiązek informacyjny – do 28 lutego 2023 r.

Aby autozapis do PPK nie był dla nikogo zaskoczeniem, ustawodawca zobowiązał pracodawców, aby co 4 lata, w terminie do ostatniego dnia lutego, niezależnie od tego kiedy zawarli umowę o prowadzenie PPK, poinformowali o tym fakcie:

• osoby zatrudnione, które złożyły deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK przed zawarciem w jej imieniu i na jej rzecz umowy o prowadzenie PPK,
• uczestników PPK, którzy złożyli deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK już w trakcie oszczędzania w programie.

Ustawa o PPK nie precyzuje, w jaki sposób podmiot zatrudniający zobowiązany jest poinformować pracowników o autozapisie. Pamiętać należy jednak o tym, aby zrobić to w taki sposób, by w razie sporu udowodnić, iż obowiązek informacyjny został wykonany.

Obowiązek dokonywania wpłat – od 1 kwietnia 2023 r.

Od 1 kwietnia 2023 r. pracodawca zobowiązany jest dokonywać wpłat do PPK za uczestników programu, którzy nie złożą ponownie deklaracji rezygnacji z dokonywania wpłat.

W przypadku osób, które wcześniej zrezygnowały z PPK i podmiot zatrudniający nie zawarł dla nich umów o prowadzenie PPK, w pierwszej kolejności należy takie osoby „zapisać” do programu, a następnie naliczać i wpłacać składki do PPK. Dla osób, które były już uczestnikami PPK, ale złożyły deklarację rezygnacji przed 1 marca 2023 r. należy wznowić naliczanie i dokonywanie wpłat do PPK.

Wyjątek stanowić będą osoby, które ponownie złożą podmiotom zatrudniającym deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.

Jak i do kiedy złożyć rezygnację z autozapisu do PPK?

Złożone dotychczas deklaracje o rezygnacji z PPK obowiązują do 28 lutego 2023 r. Po tym terminie stracą one swoją ważność i pracownicy zostaną automatycznie zapisani do programu PPK. Aby z niego zrezygnować, pracownicy muszą ponownie złożyć deklarację o rezygnacji do pracodawcy. Ponowną deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK złożyć można najwcześniej 1 marca 2023 r. Od momentu złożenia rezygnacji, pracodawca nie może naliczać składek na PPK. Co ważne, jeśli pracownik nie złoży ponownej deklaracji o rezygnacji z PPK, pierwsze składki zostaną naliczone i pobrane już od wynagrodzeń wypłacanych w marcu 2023 r.

Jeśli pracownik złoży deklarację o rezygnacji z PPK po terminie wypłaconych wynagrodzeń, ale przed przekazaniem wpłat do instytucji finansowej przez pracodawcę, pracodawca zobowiązany będzie skorygować naliczone wynagrodzenie i zwrócić składki pracownikowi.

W załączeniu przedstawiamy wzór deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.
 

Najważniejsze terminy związane z autozapisem 2023

Podsumowując powyższe, warto zwrócić uwagę na najważniejsze terminy dotyczące autozapisu do PPK:

• do 28 lutego 2023 r. – obowiązek poinformowania pracowników, którzy złożyli wcześniej deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK o autozapisie do PPK,
• 28 lutego 2023 r. – ważność tracą dotychczas złożone deklaracje o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK,
• od 1 marca 2023 r. – możliwość złożenie deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, aby nie podlegać pod autozapis,
• marzec 2023 r. – naliczanie i pobieranie wpłat do PPK przez pracodawców,
• od 1 do 17 kwietnia 2023 r. – przekazanie wpłat do instytucji finansowej przez pracodawcę, za uczestników PPK objętych autozapisem, jeśli do tego czasu ponownie nie zrezygnowali z uczestnictwa w PPK

---

Zespół Ekspertów ING Księgowość