Nowe kwoty zwolnienia od podatku od spadków i darowizn
2022-11-28
Już od wielu lat spadki i darowizny są do pewnej kwoty zwolnione od podatku. Zwolnienie jest tym większe, im bliższe jest pokrewieństwo między darczyńcą lub spadkodawcą a obdarowanym lub spadkobiercą. W związku z zachodzącymi nieustannie zmianami, obecnie modyfikacji zostały również poddane kwoty spadków i darowizn, które nie są obciążone podatkiem od wzbogacenia. Wobec tej sytuacji do pewnej kwoty wystarczy jedynie zgłosić przyjęcie spadku lub darowizny w urzędzie skarbowym, by nie była ona objęta podatkiem.
Jak zatem kształtują się aktualnie kwoty wolne od podatku w przypadku spadków i darowizn? Oto najważniejsze informacje.
Nowa kwota wolna od podatku w przypadku spadków i darowizn
Projekt rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 sierpnia 2022 roku w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn zakłada zwiększenie kwot wolnych od podatku. Oznacza to, że możesz otrzymać lub podarować więcej bez konieczności odprowadzenia od tego podatku.
I tak, podatnicy, którzy należą do pierwszej grupy podatkowej, czyli najbliższa rodzina będą mogli otrzymać kwotę 10 434 zł. Dotychczas było to 9 637 zł.
Podatnicy, którzy należą do drugiej grupy podatkowej mogą otrzymać 7 878 zł. Dotychczas było 7 276 zł.
Natomiast podatnicy, którzy należą do trzeciej grupy podatkowej (najdalsza rodzina i osoby niespokrewnione) mogą otrzymać 5 308 zł. Dotychczas kwota ta wynosiła 4 902 zł.
Co istotne są to wartości wyliczane na jednego darczyńcę. Oznacza to, że od jednej osoby można otrzymać 10 434 zł, ale od dwóch darczyńców ta kwota wynosi już 20 868 zł.
Grupy podatkowe
Jak widać, kwota wolna od podatku zależna jest od tego, w której grupie podatkowej znajduje się darczyńca i obdarowany. Z uwagi na to, że jest to istotny czynnik, poniżej znajduje się dokładna rozpiska pokrewieństwa, co może ułatwić określenie dla siebie przynależności do odpowiedniej z grup.
Grupa pierwsza to:
- rodzice;
- dzieci;
- małżonkowie;
- wnuki;
- dziadkowie;
- pasierb;
- zięć;
- synowa;
- rodzeństwo;
- ojczym;
- macocha;
- teściowie.
Druga grupa to:
- zstępni rodzeństwa (bratanek, bratanica, siostrzeniec, siostrzenica);
- rodzeństwo rodziców (ciocia, wujek, stryj, stryjenka);
- zstępni i małżonkowie pasierbów;
- małżonkowie rodzeństwa;
- rodzeństwo małżonków;
- małżonkowie rodzeństwa małżonków;
- małżonkowie wnuków.
Trzecia grupa to:
- osoby spokrewnione niewymienione w dwóch powyższych grupach;
- osoby niespokrewnione.
Skala podatkowa podatku od darowizn i spadków
Obecnie podatek od darowizn i spadków odprowadzany jest na zasadzie skali podatkowej. Oznacza to, że jeżeli kwota darowizny lub spadku przekracza kwotę wolną od opodatkowania, wówczas należy zapłacić podatek, którego wysokość uzależniona jest od tego, jak bardzo darowizna przekracza kwotę wolną.
Zgodnie z tym założeniem skala podatkowa w przypadku podatku od darowizn i spadków zależna jest nie tylko grupy podatkowej, ale również od kwoty spadku lub darowizny. I tak też należałoby ją przeanalizować.
Jedna ogólna zasada mówi o tym, że podatek odprowadzany jest od nadwyżki powyżej kwoty wolnej od podatku. Jeżeli więc w pierwszej grupie podatkowej darowizna będzie wynosiła 12 000 zł, to podatek odprowadzany jest od kwoty 1566 (12 000 – 10 434 = 1566).
Jak zatem wygląda obliczanie podatku w poszczególnych grupach podatkowych?
Grupa pierwsza
11 128 – podatek 3% od nadwyżki
11 128 – 22 256 – podatek 333,90 zł i 5% nadwyżki ponad 11 128 zł.
Powyżej 22 256 – podatek 890,30 zł i 7% od nadwyżki powyżej 22 256 zł.
Grupa druga
11 128 – podatek 7% od nadwyżki
11 128 – 22 256 – podatek 779 zł i 9% nadwyżki ponad 11 128 zł.
Powyżej 22 256 – podatek 1780,60 zł i 12% od nadwyżki powyżej 22 256 zł.
Grupa trzecia
11 128 – podatek 12% od nadwyżki
11 128 – 22 256 – podatek 1335,40 zł i 16% nadwyżki ponad 11 128 zł.
Powyżej 22 256 – podatek 3115,90 zł i 20% od nadwyżki powyżej 22 256 zł.
Zaprezentowane powyżej zmiany wejdą w życie z dniem następującym po ogłoszeniu, a zastosowanie będą miały wyłącznie do tych spadków i darowizn, w przypadku których obowiązek podatkowy powstał w dniu następującym po dniu opublikowania rozporządzenia w Dzienniku Ustaw.
Zespół Ekspertów ING Księgowość