Zatrudnienie cudzoziemców – co musisz wiedzieć
2023-10-25
Zatrudnianie w polskich firmach obcokrajowców to od jakiegoś czasu całkiem popularne zjawisko, wynikające z częstych migracji. Co przed zatrudnieniem na terenie Polski powinien wiedzieć zarówno pracodawca, jak i sam pracownik?
Podstawowe obowiązki pracodawcy zatrudniającego cudzoziemców
Zanim dojdzie do zatrudnienia obcokrajowca, pracodawca musi skontrolować dokument uprawniający go do pobytu i pracy na terenie Polski. Kopię tego dokumentu należy ponadto przechowywać przez cały okres zatrudnienia danej osoby. W przypadku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenia niezbędne jest również zgłoszenie danego pracownika do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz comiesięczne opłacanie składek do ZUS-u. Dotyczy to pracowników pochodzących z Unii Europejskiej, Szwajcarii lub krajów należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Warunki pracy zgodne z przepisami polskiego prawa
Decydując się na zatrudnienie pracownika z obcego kraju, pracodawca ma obowiązek zapewnienia mu dokładnie takich samych warunków pracy, jakie zapewnia polskim pracownikom. Mowa zarówno o wysokości miesięcznego wynagrodzenia, jak i o wymiarze czasu pracy, dodatkach za nadgodziny czy płatnym urlopie wypoczynkowym. Pracownicy
z zagranicy mają pełne prawo co najmniej do minimalnej stawki godzinowej obowiązującej w danym momencie w Polsce. Nie należy zapominać o zakazie dyskryminacji czy zasadach równego traktowania bez względu na narodowość lub wyznanie. Co więcej, pracownice z obcego kraju będące w ciąży i przebywające na urlopie macierzyńskim objęte są ochroną.
Zatrudnienie obcokrajowca a umowa
Obcokrajowcy mają prawo zawierać takie same umowy, jakie proponowane są przy zatrudnieniu obywatelom Polski. Możliwe jest więc podpisanie zarówno umowy na okres próbny czy umowy o pracę na czas nieokreślony lub określony, jak i umowy zlecenia czy umowy o dzieło. Pracodawca może także zawrzeć z cudzoziemcem umowę o pomocy przy zbiorach i umowę o pracę nakładczą.
Obcokrajowiec a obowiązek podatkowy
Jeżeli zatrudniony obcokrajowiec jest polskim rezydentem podatkowym, ma obowiązek podatkowy. Oprócz składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne pracodawca powinien więc obliczać, pobierać i wpłacać także zaliczki na podatek dochodowy. Rezydencja ustalana jest w sytuacji, gdy zatrudniony posiada w Polsce centrum interesów gospodarczych lub osobistych bądź jeśli przebywa na jej terenie przez minimum 183 dni w roku podatkowym. Aby cudzoziemiec podlegał obowiązkowi podatkowemu, wystarczy, że spełniony jest jeden z tych warunków.
Zatrudnianie cudzoziemców – koszty
Zatrudniając pracowników z zagranicy, pracodawca musi brać pod uwagę kilka dodatkowych wydatków. Opłata za wydanie zezwolenia na pobyt i pracę należy bowiem właśnie do jego obowiązków. Wydanie oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi wiąże się
z jednorazowym wydatkiem rzędu 30 złotych. Opłata za wniosek o wydanie zezwolenia na pracę na terytorium Polski różni się natomiast w zależności od typu i długości trwania tego zezwolenia. W przypadku zezwolenia na pracę na okres do 3 miesięcy jest to 50 zł, z kolei jeśli okres ten ma być dłuższy – 100 zł.
Konsekwencje nielegalnego zatrudnienia obcokrajowców
W przypadku nielegalnego zatrudniania cudzoziemców z konsekwencjami musi liczyć się zarówno pracodawca, jak i pracownik. Pierwszy z nich może otrzymać karę od 1 000 do nawet 30 000 zł. Zazwyczaj odmawia się mu również wydania niezbędnych zezwoleń dla kolejnych obcokrajowców, których chciałby zatrudnić w przyszłości. Pracownik, który działa na rzecz danej firmy nielegalnie, może z kolei otrzymać karę grzywny wysokości do 5 000 zł. Niekiedy cudzoziemcy nielegalnie wykonujący pracę na terenie Polski zostają też oddelegowani do swojego kraju i nie mogą wrócić do RP ani innych państw strefy Schengen w ciągu następnych 1-3 lat.
Zespół Ekspertów ING Księgowość