Odwołanie pracownika z urlopu - co warto wiedzieć?
2022-11-23
Urlop wypoczynkowy jest niezbywalnym prawem każdego pracownika. Nie tylko pracodawca nie może go pozbawić tego prawa, ale również sam pracownik nie może z niego zrezygnować. Są też zasady, które określają, w jaki sposób ten urlop ma przebiegać. Jedną z nich jest jego ciągłość. Pracownik, który decyduje się na skorzystanie ze swoich wolnych dni ma prawo wykorzystać je w takim wymiarze, na jaki pracodawca wyraził zgodę. Jeżeli więc weźmie pięć dni urlopu, co do zasady nie może zostać po trzech dniach wezwany do pracy. Są jednak wyjątki od tej reguły. Kiedy pracodawca może wezwać pracownika z urlopu? Jakie warunki musi spełniać to wezwanie, by odbyło się zgodnie z prawem? Jakie prawa wobec tego ma pracownik?
Przyczyny odwołania pracownika z urlopu
Przede wszystkim pracodawca musi wiedzieć, że by odwołać pracownika z urlopu, musi istnieć ku temu bardzo poważna przyczyna, która nie podlega kwestionowaniu. Przepisy kodeksu pracy nie precyzują katalogu przyczyn, uprawniających do wezwania pracownika z urlopu wypoczynkowego, ale określają ich cechy. Muszą to być zdarzenia ważne, istotne, nieprzewidziane i takie, o których pracodawca nie miał wiedzy w momencie wyrażania zgody na urlop pracownika.
Najczęściej wymienia się tu poważne awarie, które pracownik jest w stanie usunąć, pożar, wypadek, chorobę zastępcy, kontrolę czy inne zdarzenia, w których pracownik na urlopie nie może być zastąpiony przez żadnego innego pracownika.
Jeżeli jednak jest możliwość, by poradzić sobie bez pracownika na urlopie, wówczas wezwanie jest całkowicie bezzasadne.
Co istotne, jeżeli pracodawca podejmie decyzję, że wezwanie pracownika z urlopu jest uzasadnione i ma podstawy, to pracownik zobowiązany jest przerwać urlop i stawić się w pracy bez względu na to, jak sam ocenia daną sytuację i okoliczności.
Jeżeli pracownik nie stawi się w pracy w omówionej sytuacji, wówczas pracodawca może potraktować to jako niewykonanie polecenia służbowego, a to stanowi podstawę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Zasady odwoływania pracownika z urlopu
Pracodawca, który decyduje się na wezwanie pracownika z urlopu musi wziąć pod uwagę czas, jaki potrzebny jest pracownikowi na dotarcie do pracy. Jeżeli wie, że pracownik wyjechał i jest poza miejscem zamieszkania lub pracy, musi wziąć pod uwagę fakt, że pracownik musi wrócić z wyjazdu i przygotować się do pracy.
Trzeba więc poinformować go odpowiednio wcześniej, jeżeli ma się stawić na określony czas. W sytuacjach zaś awaryjnych (wypadek, pożar, uszkodzenie sprzętu) musi po prostu uwzględnić czas, który jest pracownikowi niezbędny, by stawić się w miejscu pracy.
Samo zaś przekazanie informacji o powrocie do pracy może się odbyć za pomocą telefonu, maile lub innych komunikatorów. Jedyne, o czym pracodawca musi pamiętać to jest to, by użyć takiej formy, która jest skuteczna i która gwarantuje zrozumienie przez pracownika polecenia oraz terminu jego wykonania.
Jeżeli zatem pracodawca prześle pracownikowi maila na pocztę służbową, do której pracownik nie ma dostępu poza miejscem pracy – uznaje się, że wezwanie nie było skuteczne. Podobnie wygląda kwestia służbowego telefonu – pracownik na urlopie nie ma obowiązku z niego korzystać. Jeżeli jednak zadzwoni na prywatny telefon, a pracownik odbierze połączenie, wówczas polecenie zostało przekazane skutecznie, a pracownik musi je wykonać.
Koszty powrotu do pracy
Wezwanie pracownika z urlopu wiąże się z koniecznością pokrycia kosztów powrotu do pracy. Jeżeli pracownik musi wykupić nowe bilety kolejowe lub lotnicze lub ponosi straty z uwagi na wykupione wycieczki, bilety wstępów itp. to pracodawca wszystkie te koszty jest zobowiązany ponieść.
Jeżeli powrót pracownika wiąże się również z powrotem jego rodziny, np. jego dzieci – wówczas pracodawca musi pokryć koszty związane z powrotem również członków rodziny.
Warto te koszty udokumentować – tak, by pracodawca nie miał podstaw do ich zakwestionowania. W razie gdyby pracodawca nie chciał zwrócić kosztów lub zrekompensować strat, pracownik ma prawo do ubiegania się o swoje prawa w sądzie pracy.
Zespół Ekspertów ING Księgowość