Od kiedy przysługuje 26 dni urlopu?

2022-11-02

Urlop wypoczynkowy jest uprawnieniem każdego pracownika zatrudnionego w oparciu o umowę o pracę. To przywilej, z którego ani pracownik, ani pracodawca nie mogą zrezygnować. Mało tego, ustawodawca wymaga, by pracownicy regularnie korzystali z przysługującego im urlopu wypoczynkowego, dlatego też dali pracodawcom uprawnienia do wysyłania pracowników na urlop bez względu na ich zgodę lub chęć. Naturalnie, w przypadku urlopu bieżącego (wypracowanego w bieżącym roku) pracodawca nie ma takiego prawa i to pracownik decyduje, czy chce złożyć wniosek urlopowy czy nie. Jeżeli jednak pracownik ma urlop zaległy, wówczas pracodawca może go wysłać na odpoczynek w dogodnym dla siebie momencie.

 

Ważną kwestią jest również wymiar tego urlopu. Standardowo liczy się, że są to dwa dni na każdy przepracowany miesiąc. W praktyce wygląda to jednak nieco inaczej. Pracownicy, których staż pracy jest krótszy niż 10 lat mogą skorzystać z dwudziestu wolnych dni w roku, natomiast ci, którzy staż zatrudnienia mają dłuższy niż 10 lat, mogą skorzystać z dwudziestu sześciu wolnych dni w roku.

 

Nabycie prawa do urlopu

Pracownik, który jest zatrudniony w danym miejscu pracy nabywa prawa do urlopu po każdym przepracowanym miesiącu. Kolejne uprawnienia urlopowe nabywa w kolejnych latach.

 

Co do zasady nie można pracownikowi udzielić urlopu akonto. Jeżeli więc jest to jego pierwsza praca i nie ma żadnych innych podstaw do naliczenia mu dni wolnych od pracy, może skorzystać z wolnego czasu dopiero po przepracowaniu pierwszego pełnego miesiąca. Będzie to wówczas 1/12 przysługującego mu prawa do urlopu.

 

Wymiar urlopu

Jak wspomniano, wymiar urlopu zależny jest od stażu pracy pracownika. Jeżeli na rynku pracy znajduje się on krócej niż 10 lat, wówczas w roku kalendarzowym może skorzystać z dwudziestu wolnych dni.

 

Jeżeli jednak pracuje dłużej niż 10 lat, to jego prawo do urlopu obejmuje dwadzieścia sześć wolnych dni.

 

Ważne, by dodać, że wymiar urlopu liczy się nie tylko od aktualnego pracodawcy. Jeżeli w ciągu roku kalendarzowego pracownik zmienia zatrudnienie i pracodawcę, wówczas przysługujący mu czas urlopu sumuje się z miesiącami przepracowanymi u poprzedniego pracodawcy.

 

Wyjątkiem jest sytuacja, gdy pracownik przed odejściem z poprzedniej pracy wykorzystał swój urlop wypoczynkowy lub otrzymał ekwiwalent za niewykorzystane dni wolne od pracy.

 

To, czy urlop zostanie wykorzystany, rozliczony w formie ekwiwalentu czy przeniesiony do kolejnego pracodawcy, zależy w dużym stopniu od ustaleń między pracownikiem odchodzącym, a jego pracodawcą.

 

Należy zaznaczyć, że na wymiar urlopu wypoczynkowego wpływa nie tylko staż pracy po zakończeniu edukacji. Do tego okresu zaliczyć również trzeba:

 

• okres edukacji w zasadniczej szkole zawodowej, ale nie dłużej niż trzy lata;
• okres edukacji w średniej szkole zawodowej, ale nie dłużej niż pięć lat;
• okres edukacji w średniej szkole ogólnokształcącej, ale nie dłużej niż 4 lata;
• okres edukacji w średniej szkole zawodowej dla absolwentów zasadniczej szkoły zawodowej, nie więcej niż 5 lat;
• okres edukacji w szkole policealnej, nie dłużej niż 6 lat;
• okres edukacji w szkole wyższej, nie dłużej niż osiem lat.

 

Jak widać, wkraczając na rynek pracy po zakończonej edukacji dowolnego stopnia, pewne lata są już wliczone w staż pracy i pozwalają na krótsze „wypracowywanie” pełnego prawa do urlopu.

 

Udzielenie urlopu wypoczynkowego

Urlop wypoczynkowy udzielany jest na wniosek pracownika, z wyjątkiem sytuacji, kiedy pracownik ma urlop zaległy. Urlop udzielany jest w dni robocze pracownika i tak też jest rozliczany. Co do zasady jeden dzień urlopu odpowiada ośmiu godzinom pracy.

 

Pracownik składa wniosek urlopowy, do którego pracodawca ma obowiązek się ustosunkować. W sytuacjach wyjątkowych może odmówić udzielenia urlopu, z uzasadnieniem, dlaczego tak zdecydował. Musi jednocześnie zaproponować pracownikowi alternatywny termin. Po dojściu do porozumienia, pracownik może udać się na urlop w uzgodnionym terminie.

Jeżeli pracodawca nabywa prawa do wysłania pracownika na urlop w celu rozliczenia zaległości, wówczas może samodzielnie zdecydować o tym, w jakim terminie pracownik skorzysta z wolnych dni.

---

Zespół Ekspertów ING Księgowość