Wakacje od ZUS – co musisz o nich wiedzieć jako przedsiębiorca?

2024-03-27

Wzrost płacy minimalnej, a co się z tym wiąże, również składki na ubezpieczenie społeczne przysparza przedsiębiorcom wielu problemów. W związku z tym pojawił się projekt wakacji od ZUS. Nie wszyscy jednak skorzystają z takiej możliwości.

W tym artykule znajdziesz informacje o:

• podstawowych założeniach wakacji od ZUS,
• głównych beneficjentach projektu,
• warunkach skorzystania ze zwolnienia,
• zaletach i wadach tego rozwiązania.

Wakacje od ZUS – podstawowe informacje dla przedsiębiorców

Dnia 1 listopada 2024 roku wejdzie w życie Ustawa z dnia 9 maja 2024 roku o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ta wprowadza instytucję wakacji od ZUS, czyli wakacji składkowych. Ich celem jest odciążenie przedsiębiorców względem konieczności opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Z wakacji od ZUS można skorzystać raz w każdym roku kalendarzowym. 

Kluczowe założenie tego przedsięwzięcia zakłada, że przedsiębiorcy nadal pozostaną uczestnikami systemu ubezpieczeń społecznych oraz nie zmieni się sposób ich traktowania w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Co ważne zwolnienie z obowiązku składkowego nie będzie wymagało formalnego zawieszania działalności. Oznacza to, że w okresie wakacji od ZUS beneficjent wciąż będzie mógł uzyskiwać przychody.

W wybranym przez przedsiębiorcę miesiącu nie będzie on musiał uiszczać składki na własne ubezpieczenie społeczne, tj. ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe czy chorobowe. Kwota ta zostanie w całości pokryta z budżetu państwa. Dodatkowo, jeśli przedsiębiorcę obejmuje obowiązek odprowadzania składek na Fundusz Pracy czy Fundusz Solidarnościowy, kwoty te również będą podlegać refundacji z budżetu państwa.

Kogo dotyczy przerwa w ubezpieczeniu ZUS?

Wakacje od ZUS zostały zaplanowane z myślą o przedsiębiorcach prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Zgodnie z założeniami mogą oni jeden miesiąc w roku zadeklarować do zwolnienia z obowiązkowego ubezpieczenia społecznego. Pierwotnie projekt zakładał trzy miesiące zawieszenia regulowania składek, jednak ostatecznie przewidziano jeden miesiąc takiej ulgi.

Warunkiem do skorzystania z wakacji zusowskich jest posiadanie statusu mikroprzedsiębiorcy. Zgodnie z ustawą, są to podmioty, które:

• prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą,
• odprowadzają składki za maksymalnie dziewięciu ubezpieczonych,
• osiągają roczny obrót netto ze sprzedaży oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości 2 milionów euro w ciągu dwóch ostatnich lat kalendarzowych poprzedzających dany rok kalendarzowy,
• nie wykonują pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz swoich byłych pracodawców, u których w roku kalendarzowym rozpoczęcia działalności gospodarczej lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywali czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej. 

Warto jednak zauważyć, że taki przedsiębiorca będzie mógł skorzystania ze zwolnienia z regulowania składek na ubezpieczenie społeczne jedynie dotyczących jego osoby. Ponadto przedsiębiorca jest aktualnie zwolniony z opłacania składek do ZUS w okresie zawieszenia, który może wynikać zarówno z choroby, jak i w okresie, gdy ma miejsce urlop na działalności gospodarczej.

Wakacje od ZUS – kto nie skorzysta?

Wakacje zusowskie to rozwiązanie dla przedsiębiorców niezależnie od wybranej przez nich formy rozliczania podatku dochodowego. Warto jednak zauważyć, że nowa ustawa zakłada, że ze zwolnienia nie mogą skorzystać osoby, wykonujące działalność na rzecz swojego poprzedniego pracodawcy. Ma to zapobiegać wypychaniu pracowników na samozatrudnienie. Co ważne zwolnieniu nie będą podlegać również składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Przerwa w ubezpieczeniu ZUS – jak to zrobić?

Aby móc skorzystać ze zwolnienia zusowskiego konieczne będzie złożenie odpowiedniego wniosku. Wniosek o skorzystanie z wakacji składkowych, będzie trzeba przedłożyć w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc kalendarzowy, w którym ma zostać wykorzystana ulga. Co ważne, jedyny sposób na złożenie dokumentów to droga elektroniczna, a dokładniej profil informacyjny utworzony w systemie teleinformatycznym ZUS.

We wniosku znajdą się podstawowe dane o przedsiębiorstwie oraz oświadczenia składane pod rygorem karnym. Jeżeli beneficjent nie złoży dokumentów w wyznaczonym terminie lub, gdy dojdzie do zgonu wnioskodawcy przed rozpatrzeniem, pozostaną one bez rozpoznania. Informacje na ten temat będą publikowane w systemie teleinformatycznym.

W sytuacji, gdy wniosek zostanie przekazany drogą inną niż wyznaczona w ustawie lub będzie zawierał braki formalne, wnioskodawca zostanie wezwany do usunięcia dokumentów, w terminie do 7 dni od otrzymania wezwania. ZUS natomiast będzie miał 40 dni na rozpatrzenie kompletnych wniosków.

Jakie obowiązki ma przedsiębiorca na wakacjach zusowskich?

Wakacje od składek na ubezpieczenie społeczne wiążą się z obowiązkami formalnymi po stronie przedsiębiorcy. Przede wszystkim oznaczają one dostarczenie odpowiedniego kompletu dokumentów za miesiąc kalendarzowy objęty zwolnieniem. Przede wszystkim do ZUS należy przedłożyć:

• deklarację rozliczeniową,
• imienny raport miesięczny z informacją o składkach na ubezpieczenie społeczne za siebie,
• imienny raport miesięczny z informacją o należnej składce ubezpieczenia zdrowotnego za siebie,
• imienne raporty miesięczne z informacją o składkach pozostałych osób ubezpieczonych danym ubezpieczeniem.

Warto zauważyć, że dokumenty te powinny zostać sporządzone z należytą starannością. W przypadku ich błędnego formatu lub niedostarczenia ZUS ma prawo samodzielnie sporządzić, lub skorygować dane. Jeżeli chcesz uniknąć takiej sytuacji, dobrym pomysłem okazuje się konsultacja księgowa online.

Wakacje zusowskie – zalety i wady dla biznesu

Projekt wakacji od ZUS został stworzony z myślą o odciążeniu mikroprzedsiębiorców z konieczności opłacania składek na ubezpieczenie społeczne raz do roku. To, ile zaoszczędzi dany beneficjent, zależy od sposobu rozliczania się z podatku dochodowego.

Warto zauważyć, że w 2024 roku przedsiębiorca musi płacić co miesiąc 1600,32 zł podstawowych składek do ZUS. Taka oszczędność w ciągu roku nie będzie szczególnie odczuwalna przez przedsiębiorców, jeśli zatrudniają oni dodatkowo pracowników poza swoją osobą. Jednak taka kwota ulgi nie jest realna do osiągnięcia ze względu na konieczność zapłacenia wyższej składki na ubezpieczenie zdrowotne i podatek dochodowy.

Przykładowo osoba, która rozlicza się na skali 12-proc. PIT, który skorzysta z wakacji, zapłaci o 192 zł wyższy podatek oraz o 144 zł wyższą składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Tym samym Oszczędność w danym miesiącu nie wyniesie zakładanych 1,6 tys. zł, a 1264 zł. W przypadku 32-proc. PIT przedsiębiorca zaoszczędzi jedynie 944 zł.

Zaletą wakacji zusowskich jest zatem pewna oszczędność oraz możliwość stałego generowania przychodu w tym czasie. Niestety tego rodzaju forma pomocy dla przedsiębiorców dla wielu nie będzie wystarczająca. Ponadto chęć skorzystania ze zwolnienia wiąże się z dodatkową papierologią.

Co musisz wiedzieć o wakacjach od ZUS jako przedsiębiorca?

Wakacje od ZUS to zwolnienie z konieczności regulowania składek na ubezpieczenie społeczne w wybranym miesiącu danego roku. Projekt jest kierowany do osób prowadzących jednoosobową działalność lub posiadających status mikroprzedsiębiorcy, tym samym zakres świadczenia ogranicza się do tej określonej grupy odbiorców.

Jeżeli chcesz skorzystać ze zwolnienia, pamiętaj o datach, które  zobowiązują każdego wnioskodawcę. Ponadto nie zapomnij o obowiązkach, jakie spoczywają na przedsiębiorcy korzystającym ze zwolnienia, czyli przedłożeniu wymaganych dokumentów w systemie ZUS. Dodatkowo warto utrzymywać wszystkie dane zgodnie ze stanem faktycznym, więc jeśli planujesz modyfikację, taką jak zmiana nazwiska urząd skarbowy to miejsce, które musisz niezwłocznie poinformować o takich wariacjach.

---

Zespół Ekspertów ING Księgowość