Sposoby rozliczania firmy. To warto wiedzieć

2025-01-29

Osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą skorzystać z różnych form opodatkowania podatkiem dochodowym. Warto poznać najważniejsze informacje dotyczące form opodatkowania i ograniczeń z nimi związanych, by wybrać najkorzystniejsze dla siebie rozwiązanie.

Sposoby rozliczania firmy – przegląd form opodatkowania

PIT na zasadach określonych dla przedsiębiorców będą płacić osoby, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą lub są wspólnikiem spółek (m.in. partnerskiej, jawnej, cywilnej).

Podczas rejestrowania działalności gospodarczej każdy z przedsiębiorców ma możliwość wyboru jednej z trzech form opodatkowania, biorąc pod uwagę prawne ograniczenia z ich korzystania. To forma opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej:

• według skali podatkowej (na zasadach ogólnych),
• podatkiem liniowym,
• ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Sposoby rozliczania firmy uwzględniają również kartę podatkową. Ta forma rozliczenia z urzędem skarbowym jest jednak możliwa wyłącznie dla przedsiębiorców, którzy byli opodatkowani w ten sposób przez 2022 rokiem.

Jak rozliczyć firmę na koniec roku? Praktyczne porady dla przedsiębiorców

O tym, jak rozliczyć firmę na koniec roku zadecyduje wybrana forma opodatkowania. Jaki PIT należy wypełnić w przypadku poszczególnych form opodatkowania?

• PIT-36 – w przypadku skali podatkowej deklarację PIT należy złożyć do 30 kwietnia.
• PIT-36L – w przypadku podatku liniowego PIT należy złożyć w terminie do 30 kwietnia następującego po roku podatkowym.
• PIT-28 – w przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. PIT można złożyć w terminie od 15 lutego do 30 kwietnia następującego po roku podatkowym.
• PIT-16A – w przypadku karty podatkowej PIT należy złożyć do końca lutego następującego po roku podatkowym.

Formy opodatkowania firmy – która opcja jest najkorzystniejsza?

Wybór formy opodatkowania to jedna z ważniejszych decyzji do podjęcia w trakcie zakładania działalności gospodarczej. Wybór warto podjąć na podstawie szczegółowej analizy charakteru działalności oraz tego, czy chcemy odliczyć koszty uzyskania przychodu, ile wynosi składka zdrowotna, czy zależy nam na rozliczeniu z małżonkiem i skorzystaniu z ulg podatkowych oraz jaką księgowość chcemy prowadzić. Odpowiedź na te pytania może okazać się pomocna w wyborze najdogodniejszej formy opodatkowania.

Skala podatkowa

Jeśli podczas rejestracji działalności gospodarczej nie wybierzemy żadnej z trzech form opodatkowania i nie uzupełnimy późniejszej deklaracji w CEiDG, dochody przedsiębiorstwa będą automatycznie rozliczane na zasadach ogólnych. Nie ma więc konieczności, by zgłaszać tę formę opodatkowania do urzędu skarbowego.

Podatnicy na zasadach ogólnych zapłacą podatek według skali podatkowej. Wysokość podatku ustala się poprzez uwzględnienie kwoty zmniejszającej podatek. W 2024 r. wynosi 3600 zł.

Rozliczanie firmy na zasadach ogólnych wiąże się z tym, że stawka podatku będzie uzależniona od wysokości uzyskanych dochodów:

• 12% – do kwoty 120 000 zł,
• 32% – powyżej 120 000 zł.

Przedsiębiorcy rozliczający się na zasadach ogólnych mogą skorzystać z licznych odliczeń podatkowych oraz ulg. Należą do nich m.in.:

• ulga na dziecko,
• ulga dla rodzin 4+,
• odliczenie od dochodu zapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne,
• ulga na nabycie terminala płatniczego,
• ulga IP BOX,
• ­­­odliczenie wpłat na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego,
• odliczenie darowizn na cele kultu religijnego oraz na rzecz działalności sportowej, kulturalnej, wspierającej szkolnictwo wyższe i naukę,
• ulga internetowa,
• ulga termomodernizacyjna,
• ulga z tytułu krwiodawstwa.

Przy korzystaniu ze skali podatkowej przedsiębiorca ma możliwość rozliczenia się wspólnie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Podatek liniowy

Formy opodatkowania firmy zakładają również rozliczenia na podstawie podatku liniowego. Uzyskane w ramach działalności dochody są opodatkowane 19% stawką. Co ważne, wysokość opodatkowania jest niezależna od dochodów.

Z podatku liniowego mogą korzystać osoby, które uzyskują dochody z działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej. W tym przypadku ewidencjonowanie przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów odbywa się za pomocą Podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów (KPiR).

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Ta forma opodatkowania firmy może być korzystna dla przedsiębiorców, którzy w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą nie ponoszą wysokich wydatków. Warto podkreślić, że w przypadku ryczałtu w rozliczeniu rocznym nie uwzględnia się kosztów uzyskania przychodów.

W tej formie rozliczenia stawka podatkowa zależy od wykonywanej działalności i waha się od 2% do 17%.

Rozliczanie małej firmy – najczęściej wybierane metody

Formy opodatkowania malej firmy sprawiają, że w zależności od charakteru prowadzonej działalności jedne z nich będą korzystniejsze dla danego przedsiębiorcy.

Małe podmioty gospodarcze często korzystają z formy opodatkowania, jakim jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Pozwala to na prowadzenie uproszczonej księgowości oraz nieskomplikowany sposób ustalania wysokości opodatkowania. Istnieje również możliwość odliczenia od przychodu 50% opłaconych składek zdrowotnych. Warto jednak podkreślić, że w tej formie opodatkowania minusem jest nieuwzględnienie kosztów uzyskania przychodów, co może mieć znaczenie, np. gdy przedsiębiorca planuje większe zakupy.

Z kolei rozliczenie na zasadach ogólnych w formie skali podatkowej może okazać się korzystne, gdy przedsiębiorca będzie miał możliwość skorzystania z różnych ulg podatkowych. Ta forma opodatkowania będzie się również opłacać, jeśli dochody firmy nie przekroczą drugiego progu podatkowego.

Małe firmy mogą również rozważyć rozliczanie z urzędem skarbowym na podstawie podatku liniowego. To proste rozwiązanie, które nie wymaga rozliczania według różnych stawek. Minusem jest jednak brak możliwości rozliczania z małżonkiem oraz skorzystanie z ulg podatkowych.

Kiedy warto zmienić formę opodatkowania firmy?

Sposoby rozliczania firmy zakładają możliwość zmiany formy opodatkowania. W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych lub według stawki liniowej istnieje możliwość przejścia na rozliczenie na zasadach ogólnych.

W tym celu należy złożyć do naczelnika urzędu skarbowego pisemne oświadczenie o zmianie dotychczasowej formy opodatkowania. Powinno to nastąpić do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przedsiębiorca uzyskał pierwszy w danym roku przychód z prowadzonej działalności gospodarczej lub do końca roku, jeśli pierwszy przychód przedsiębiorca uzyskał w grudniu danego roku.

Podobny schemat w przypadku zmiany formy opodatkowania obowiązuje również w przypadku, gdy przedsiębiorca będzie chciał przejść na opodatkowanie stawką liniową czy ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Oświadczenie o wyborze formy opodatkowania można złożyć zarówno w urzędzie skarbowym, jak i za pośrednictwem CEiDG poprzez zmianę danych we wpisie.

---

Zespół Ekspertów ING Księgowość