Pomoc de minimis – czym jest, jak ją sprawdzić i jakie są limity?

2024-07-17

Pomoc de minimis to pojęcie, które rzadko się słyszy, jednak jest istotnym terminem, który przedsiębiorca powinien sobie przyswoić. De minimis – co to takiego i jak z niej korzystać?

Sprawdź poradnik i dowiedz się:

• czym jest pomoc de minimis,
• pomoc de minimis – jak sprawdzić kwalifikacje,
• ile wynoszą limity pomocy,
• co się stanie, jeśli przekroczysz limit,
• kto udziela pomocy de minimis?

Co to jest pomoc de minimis?

Pomoc de minimis to termin, który może brzmieć obco, jeśli nie jesteś zanurzony w świat finansów czy zarządzania firmą. Mimo to, jest to pojęcie, które może mieć znaczący wpływ na działalność przedsiębiorstw, szczególnie tych mniejszych.

Pomoc de minimis, co dosłownie oznacza pomoc „o minimalnym znaczeniu”, jest specjalnym rodzajem wsparcia finansowego oferowanego przez państwo lub instytucje unijne przedsiębiorcom. Co ważne, charakteryzuje się ona tym, że jej wartość nie przekracza ustalonego limitu, dzięki czemu nie jest konieczne uzyskanie specjalnej zgody Komisji Europejskiej. Ten typ pomocy został stworzony, aby wspierać działalność gospodarczą bez zakłócania konkurencji i handlu wewnętrznego Unii Europejskiej. Jeśli Twoja firma prowadzi biuro rachunkowe, z pewnością słyszałeś o tej formie wsparcia.

Głównym założeniem pomocy de minimis jest umożliwienie przedsiębiorstwom otrzymania wsparcia finansowego, które, choć ograniczone kwotowo, może mieć znaczący wpływ na ich:

• rozwój, np. szkolenia pracowników,
• innowacyjność i modernizację,
• czy stabilność finansową.

Nawet niewielkie dotacje, gwarancje i wakacje kredytowe 2024 czy ulgi podatkowe mogą stanowić cenny zastrzyk finansowy, pomagając firmom w realizacji krótko- i długoterminowych celów biznesowych. Dzięki temu rachunek zysków i strat może wyjść na plusie.

Tylko w 2023 ze wsparcia w Polsce skorzystało ponad 300 000 podmiotów (najwięcej z sektora budowlanego, handlu detalicznego oraz hurtowego). Aż 97,20% tej liczby stanowiły spółki prywatne, a łączna kwota de minimis wyniosła 10 138,9 mln zł.

Co niezwykle ważne, łączna suma wsparcia de minimis, udzielanego przez państwo członkowskie jednej firmie, nie może wykraczać poza 200 000 EURO w okresie trzech lat podatkowych, obejmującym aktualny rok podatkowy oraz dwa lata podatkowe poprzedzające go. Ma to na celu zapewnić, że pomoc skierowana jest przede wszystkim do tych, którzy najbardziej jej potrzebują, nie wpływając negatywnie na rynek.

Jak sprawdzić, czy otrzymane wsparcie kwalifikuje się jako pomoc de minimis?

Na początek warto przypomnieć, że pomoc de minimis charakteryzuje się tym, iż jej łączna kwota nie przekracza ustalonego limitu w określonym okresie czasu, co czyni ją wyjątkową w porównaniu do innych form wsparcia. Sprawdzenie wysokości otrzymanej pomocy de minimis należy zacząć od dokładnej analizy dokumentów dotyczących przyznanego wsparcia.

Powinny znaleźć się w nich kluczowe informacje, takie jak:

• wysokość wsparcia,
• okres, na który zostało przyznane,
• cel, na jaki można je przeznaczyć.

Ważne, aby każda z tych informacji była jasno określona, co pozwoli na pierwszą weryfikację zgodności z kryteriami pomocy de minimis.

Kolejnym krokiem jest sprawdzenie limitu kwotowego. Aktualnie wynosi on 200 tys. EURO w okresie trzech lat obrachunkowych dla większości sektorów działalności. Jeśli suma wsparcia otrzymanego w ciągu ostatnich trzech lat nie przekracza tego progu, istnieje duże prawdopodobieństwo, że spełnione są warunki dla pomocy de minimis.

Jakie są limity pomocy de minimis?

Jeśli chodzi o pomoc de minimis, limit podstawowy jest ustalony na poziomie 200 000 EURO w ciągu trzech kolejnych lat podatkowych, co obejmuje bieżący rok podatkowy oraz dwa lata bezpośrednio go poprzedzające. To oznacza, że przedsiębiorstwo może otrzymać wsparcie finansowe od państwa, ale suma tych środków w wyznaczonym okresie nie może przekroczyć wspomnianej kwoty.

Warto jednak zwrócić uwagę, że w niektórych sektorach obowiązują inne limity. Na przykład, w sektorze transportu drogowego maksymalna kwota pomocy de minimis jest niższa i wynosi 100 000 EURO w analogicznym okresie trzech lat. Jest to związane z specyfiką tego sektora i szczególnymi regulacjami, mającymi na celu zapewnienie równych warunków konkurencji.

Limity te są nie tylko prostą barierą kwotową. To przede wszystkim wyraz filozofii stojącej za zasadą de minimis – idei, które ma pomagać, ale nie zniekształcać rynku. Dzięki temu, nawet małe i średnie przedsiębiorstwa mogą uzyskać finansowanie bez ryzyka wywarcia negatywnego wpływu na zdrową konkurencję wewnątrz Unii Europejskiej.

Jakie są konsekwencje przekroczenia limitów pomocy de minimis?

Przekroczenie limitu pomocy de minimis może skutkować koniecznością zwrotu otrzymanego wsparcia, co stanowi pierwszą oraz najbardziej bezpośrednią konsekwencję. Zwrot ten – wraz z odsetkami – może znacznie obciążyć finansowo firmę, często w najmniej oczekiwanym momencie.

Kolejnym skutkiem jest ryzyko utraty zaufania ze strony instytucji finansujących oraz partnerów biznesowych. Przedsiębiorstwo, które nie potrafi zarządzać otrzymanym wsparciem w granicach prawa, może być postrzegane jako mniej wiarygodne i stabilne. To z kolei może wpłynąć na przyszłe decyzje o przyznawaniu wsparcia lub warunki współpracy.

Warto również wspomnieć o potencjalnych konsekwencjach prawnych. Przekroczenie limitów pomocy de minimis może być traktowane jako naruszenie przepisów unijnych, co wiąże się z ryzykiem postępowań sądowych i administracyjnych, a nawet grzywien. Procedury takie są nie tylko kosztowne, ale również czasochłonne oraz mogą negatywnie wpłynąć na działalność firmy.

Warto też pamiętać, że w dzisiejszych czasach, kiedy informacja rozprzestrzenia się błyskawicznie, negatywne wiadomości o nieprawidłowościach w zarządzaniu wsparciem finansowym mogą zaszkodzić wizerunkowi przedsiębiorstwa, zniechęcając potencjalnych klientów czy inwestorów.

Kto może udzielać pomocy de minimis i na jakich zasadach?

Pomoc de minimis może być udzielana przez szerokie spektrum instytucji, np.:

• organy administracji publicznej,
• samorządy terytorialne (np. marszałkowie województw, starostowie powiatów, wójtowie gmin, prezydenci miasta itp.),
• agencje rozwoju regionalnego,
• banki gospodarstwa regionalnego,
• urzędy skarbowe,
• ministerstwa, np. Edukacji i Nauki,
• zakłady ubezpieczeń społecznych.

Co ważne, każda z tych instytucji musi działać zgodnie z określonymi przez Unię Europejską zasadami, aby pomoc ta mogła być uznana za de minimis.

Jedną z istotnych zasad jest również przejrzystość i śledzenie otrzymanej pomocy. Zarówno instytucje udzielające wsparcia, jak i przedsiębiorstwa je otrzymujące, są zobowiązane do dokładnej ewidencji oraz raportowania udzielonych środków. Dzięki temu możliwe jest monitorowanie łącznej kwoty otrzymanej pomocy i zapewnienie, że limit de minimis nie zostanie przekroczony.

Pomoc de minimis jest także wszechstronna w swoich formach. Może przybierać postać:

• dotacji bezpośrednich,
• ulg podatkowych,
• gwarancji kredytowych,
• refundacji,
• pożyczek preferencyjnych,
• innych instrumentów finansowych, które mają na celu wsparcie przedsiębiorczości.

Elastyczność ta sprawia, że pomoc de minimis może być dopasowana do indywidualnych potrzeb i możliwości przedsiębiorstw, niezależnie od ich wielkości czy branży, w której działają.

Pomoc de minimis – co to? Podsumowanie

Pomoc de minimis to specyficzna forma pomocy publicznej. Aby nie wpływała negatywnie na rynek wewnętrzny UE, jej limity zostały dokładnie ustalone i muszą zostać bezwzględnie przestrzegane.

Wsparcie de minimis można wykorzystać na szereg sposobów, a dla wielu organizacji dodatkowe środki oznaczają utrzymanie płynności finansowej czy poprawę warunków pracy.

---

Zespół Ekspertów ING Księgowość