Limit płatności gotówką – co warto wiedzieć i o czym pamiętać?
2024-04-15
W 2024 roku limit płatności gotówką praktycznie się nie zmienia. Nadal obowiązuje transakcje pomiędzy przedsiębiorcami. Sprawdź, co warto wiedzieć na ten temat i jak poprawnie rozliczać się z takich kosztów.
W tym artykule dowiesz się:
- do jakiej kwoty można płacić gotówką,
- kiedy nie obowiązuje limit płatności gotówką,
- co zrobić, gdy limit transakcji gotówkowych został przekroczony.
Limit płatności gotówką – podstawowe zasady
O płatności gotówką mowa w sytuacji, gdy rozliczenie finansowe jest prowadzone za pomocą fizycznych pieniędzy, czyli banknotów i monet, które wprowadzane są do fizycznego obrotu. Limit płatności gotówką to próba opanowania procederu prania brudnych pieniędzy. Początkowo zasada ta miała obowiązywać zarówno transakcje między osobami prywatnymi, jak i nimi i przedsiębiorcami czy w końcu – między samymi firmami. Takie były założenia programu jeszcze w 2023 roku.
Ostatecznie obowiązujący w 2024 roku limit transakcji gotówkowych został znacznie złagodzony, jeśli chodzi o zasady. Osoby prywatne mogą dalej dokonywać transakcji bez żadnych większych ograniczeń. Ustalenia związane z limitami dotyczą wyłącznie zobowiązań powstających pomiędzy przedsiębiorcami. Warto to wiedzieć, gdy prowadzona jest samodzielna księgowość.
Co na celu ma tego rodzaju ograniczenie? Przede wszystkim chodzi o to, że w przypadku transakcji gotówkowych, limit ma za zadanie ograniczyć uchylanie się od płatności podatków. Dotyczy to tak VAT-u, jak i innych należności do budżetu państwa. Prócz tego dopuszczenie do nielimitowanych transakcji gotówkowych jest furtką do prowadzenia działalności w tzw. szarej strefie. Oznacza to np. brak odprowadzania składek zdrowotnych czy społecznych. Jednostki takie jak Zakład Ubezpieczeń Społecznych czy Narodowy Fundusz Zdrowia muszą być w takich przypadkach dodatkowo dotowane z budżetu państwa.
Faktura gotówkowa – do jakiej kwoty?
Jedną z form rozliczenia pomiędzy stronami jest faktura gotówkowa. Do jakiej kwoty można ją wystawiać? W przypadku transakcji, w których stronami są przedsiębiorca i konsument, nie ma ograniczeń. Tego rodzaju faktura może być wystawiona na dowolną kwotę, bo nie obowiązuje limit płatności gotówką. Inaczej sprawa ma się w przypadku rozliczeń pomiędzy dwójką przedsiębiorców.
Do jakiej kwoty można płacić gotówką w transakcji między przedsiębiorcami?
W przypadku transakcji gotówkowych prowadzonych między dwójką przedsiębiorców mowa o konkretnym limicie. W 2024 roku wynosi on 15 000 złotych brutto. Mowa tutaj jednak o kwocie całości transakcji, a nie pojedynczych jej rat. Co to oznacza? Jeśli suma rat jest większa od tego limitu, to faktura gotówkowa nie może być wystawiona. Nie jest wówczas ważne, że kwota pojedynczej raty jest niższa od limitu.
Ograniczenia w transakcjach gotówkowych
Co w praktyce oznacza limit transakcji gotówkowych? Przede wszystkim to, że przedsiębiorca musi uważnie analizować, w jaki sposób rozlicza się z inną firmą, zarówno w kwestii przychodów, jak i wydatków. Warto pamiętać, że jeśli zapłacono gotówką za usługi czy produkty w kwocie wyższej od tej uwzględnionej w limicie, to nie można zaliczyć takiego wydatku do kosztów uzyskania przychodu. Istnieją zabiegi, które można wówczas wykonać, jednak wymagają one m.in. korekty kosztów lub uzyskania większego przychodu, co z oczywistych względów nie jest takie łatwe, na jakie brzmi. Warto przy tym oczywiście rozróżnić przychód a dochód.
Kiedy można przekroczyć limit płatności gotówką?
Wiesz już, do jakiej kwoty można płacić gotówką. Co jednak jeśli limit ten zostanie przekroczony? Przede wszystkim generuje to konkretne konsekwencje podatkowe dla przedsiębiorcy. Oznacza to, że cała faktura na kwotę opiewającą powyżej 15 000 złotych brutto nie będzie mogła być zaliczona do kosztów uzyskania przychodu. Mowa nie o nadwyżce powyżej kwoty limitowanej, ale o całym koszcie, co oznacza często znaczne straty dla przedsiębiorcy – bo generuje konieczność płacenia wyższego podatku od przychodów.
W takim przypadku konieczne jest wykonanie korekty kosztów. Istnieją jednak sytuacje, w których nie trzeba tego robić. Oto kilka z nich:
- zapłata gotówkowa była wykonana zgodnie z mechanizmem podzielonej płatności,
- zapłata jest efektem wewnątrzwspólnotowego nabycia, importu lub dostawy usług i towarów, z których rozlicza się nabywca,
- zapłata została wykonana na konto spoza białej listy, ale jednocześnie opłacający złożył odpowiednie zawiadomienie do urzędu skarbowego.
Co zalicza się do transakcji bezgotówkowych?
Jak można się spodziewać, limit płatności gotówką obowiązuje jedynie w sytuacji, gdy kwota trafia od przedsiębiorcy do przedsiębiorcy w formie fizycznej albo w efekcie wpłaty w banku na jego rachunek. W efekcie limit transakcji gotówkowych nie obowiązuje w przypadku płatności:
- z rachunku bankowego na inny rachunek z białej listy za pośrednictwem bankowości internetowej,
- w formie Blika,
- za pomocą karty kredytowej lub debetowej,
- za pośrednictwem serwisów pośredniczących w płatnościach online.
Każdy przedsiębiorca powinien wiedzieć, jak wygląda limit płatności gotówką, aby nie pogorszyć sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. W ten sposób nie będzie konieczna korekta kosztów.
Zespół Ekspertów ING Księgowość