Ile wynosi składka zdrowotna? Ryczałt, podatek liniowy i zasady ogólne
2025-01-22
Zgodnie z obowiązującym prawem każdy przedsiębiorca jest zobligowany do opłacania składki zdrowotnej. Jednak jej stawka będzie różnić się w zależności od wybranej formy opodatkowania. Ryczałt składka zdrowotna – ile wynosi i jak ją obliczyć? W poniższym artykule znajdziesz najważniejsze informacje dotyczące zasady opłacania składki zdrowotnej, odliczania jej od podatku oraz sposobu obliczania w zależności od wybranej formy opodatkowania.
Składka zdrowotna ryczałt – jak ją obliczyć i odliczyć od podatku?
Wysokość składki zdrowotnej dla osób, które rozliczają podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jest zależna od przychodów przedsiębiorcy i przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. Warto przy tym podkreślić, że wysokość składki zdrowotnej dla ryczałtowców wynosi 9% wartości podstawy wymiaru składki.
Podstawę wymiaru składki zdrowotnej oblicza się na podstawie trzech stawek:
- 60% przeciętnego wynagrodzenia (pod warunkiem że roczne przychody nie przekroczyły 60 000 zł),
- 100% przeciętnego wynagrodzenia (pod warunkiem że roczne przychody mieszczą się w przedziale od 60 000 zł do 300 000 zł),
- 180% przeciętnego wynagrodzenia (pod warunkiem że roczne przychody przekraczają 300 000 zł).
By ustalić, którą z trzech stawek powinien przyjąć ryczałtowiec przy wyliczaniu podstawy wymiaru składki zdrowotnej, należy wziąć pod uwagę przychód pomniejszony o kwoty opłacanych składek na ubezpieczenie rentowe, emerytalne, wypadkowe i chorobowe. Jednak tylko w przypadku, gdy nie zostały już uwzględnione w kosztach uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu.
Biorąc pod uwagę, że wysokość przeciętnego wynagrodzenia, które należy przyjąć przy obliczaniu wysokości składki zdrowotnej w 2024, wynosi 7767,85 zł, ryczałtowiec, w zależności od jednej z trzech podstaw wymiaru składki zdrowotnej, zapłaci odpowiednio 419,46 zł, 699,11 zł lub 1258,39 zł.
Wszyscy przedsiębiorcy, którzy rozliczają podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, mogą odliczyć od przychodu, który podlega opodatkowaniu, 50% opłaconych składek zdrowotnych. Kwotę wydaną na opłacenie składek na ubezpieczenie zdrowotne ustala się na podstawie dokumentów, np. dowodów wpłaty i przelewu, wyciągu bankowego, czy zaświadczenia z ZUS.
Ryczałt składka zdrowotna 2024/2025 – aktualna tabela składek
Składka zdrowotna ryczałt 2024 tabela / 2025 przedstawia wysokość składki zdrowotnej z uwzględnieniem rocznego przychodu uzyskanego w 2024 roku.
| Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – wysokość składki zdrowotnej |
|||
| Roczny przychód w 2024 roku |
Stawka |
Wysokość podstawy zdrowotnej (na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia) |
Wysokość składki zdrowotnej w 2024/2025 roku |
| do 60 000 zł |
60% przeciętnego wynagrodzenia |
4 660,71 zł |
419,46 zł |
| od 60 000 do 300 000 zł |
100% przeciętnego wynagrodzenia |
7 767,85 zł |
699,11 zł |
| powyżej 300 000 zł |
180% przeciętnego wynagrodzenia |
13982,13 zł |
1258,39 zł |
Dla przedsiębiorców rozliczających podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych miesięczna składka zdrowotna wynosi 9% od podstawy wymiaru, który jest uzależniony od rocznych przychodów przedsiębiorcy.
Przy obliczaniu wysokości składki zdrowotnej brana jest również pod uwagę wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z IV kwartału. Około 20 stycznia każdego roku Główny Urząd Statystyczny ogłasza wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (w 2024 roku obwieszczenie Prezesa GUS ukazało się 22 stycznia).
Ryczałtowcy mogą wybrać sposób naliczania składki zdrowotnej albo na podstawie przychodów bieżących, albo ubiegłorocznych. Przy czym rok składkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym – trwa od 1 stycznia danego roku do końca grudnia tego samego roku.
Składka zdrowotna ryczałt: ile do odliczenia po nowym roku?
Składka zdrowotna ryczałt ile do odliczenia? Dla wybranych grup podatników rozliczenie PIT 2025 przewiduje możliwość częściowego odliczenia składki zdrowotnej. Dotyczy to przedsiębiorców, którzy rozliczają się na formularzach PIT-16A (w przypadku karty podatkowej), PIT-28 (w przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych) oraz PIT-36L (w przypadku podatku liniowego).
Ile można odliczyć od podatku w zależności od formy rozliczenia?
- PIT-16A – możliwość rozliczania na karcie podatkowej nie jest możliwa dla osób, które dopiero rozpoczynają prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej. Mogą skorzystać jedynie podatnicy, którzy korzystali z tej formy rozliczania jeszcze przed wejściem w życie Polskiego Ładu. W ten sposób rozliczają się przede wszystkim drobni przedsiębiorcy, którzy podczas składania PIT-16A za 2024 rok mogą skorzystać z odliczenia 19% zapłaconej składki zdrowotnej.
- PIT-28 – z formy zryczałtowanego podatku od niektórych przychodów korzystają przede wszystkim osoby, które uzyskują przychody z tytułu najmu prywatnego oraz zgłosiły wybór tej formy rozliczenia podatków do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnięto pierwszy przychód. W nowym roku podatkowym rozliczenie PIT 2025 umożliwia ryczałtowcom, którzy złożą PIT-28 za 2024 rok odliczenie od przychodu 50% opłaconej składki zdrowotnej.
- PIT-36L – ta forma rozliczenia zakłada 19% podatku od dochodu niezależnie od jego wysokości. Przedsiębiorcy, którzy rozliczają się z urzędem skarbowym na podstawie podatku liniowego podczas składania PIT-36L za 2024 rok mogą skorzystać z odliczenia od przychodu 11 600 zł opłaconej składki zdrowotnej lub wliczenia jej do kosztów uzyskania przychodu.
Jakie są zasady opłacania składki zdrowotnej przy ryczałcie?
Przedsiębiorca, w zależności od swojej decyzji, może uregulować składkę zdrowotną w ciągu roku na dwa sposoby. Pierwszy z nich zakłada uiszczanie stałej kwoty przez cały rok. Do obliczenia wysokości składki przyjmuje się w tym przypadku wysokość przychodów z poprzedniego roku.
Ryczałtowiec, który rozlicza się w ten sposób w 2024 roku, będzie więc brać pod uwagę wysokość uzyskanych przychodów z 2023 roku. Warto przy tym podkreślić, że opcja ta dotyczy wyłącznie przedsiębiorców, którzy prowadzili działalność przez pełne 12 miesięcy minionego roku.
Istnieje również możliwość opłacania składki zdrowotnej co miesiąc na podstawie opłaty progresywnej, w zależności od progu, w którym mieszczą się przychody. Najważniejsze jest to, by sprawdzić sumę miesięcznych opłaconych składek zdrowotnych oraz zestawić ją z rzeczywistym rocznym przychodem.
To na podstawie tych danych w następnej kolejności obliczana jest ostateczna roczna składka zdrowotna. Może więc dojść do sytuacji, w której ryczałtowiec będzie miał do wyregulowania niedopłatę lub nadpłatę do odebrania. Wszystko to można skorygować w rozliczeniu rocznym składki zdrowotnej.
Ryczałt składka zdrowotna a inne formy opodatkowania – porównanie kosztów
Tak jak opisano wyżej, składka zdrowotna ryczałt wynosi 9% wartości podstawy wymiaru składki i jest zależna od rocznych przychodów przedsiębiorstwa oraz wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. W jaki sposób kształtuje się wysokość składki zdrowotnej w przypadku innych form opodatkowania?
Jednym z najważniejszych wyborów podczas zakładania działalności gospodarczej jest decyzja dotycząca formy opodatkowania. Zgodnie z obowiązującymi przepisami przedsiębiorca ma prawo wyboru spośród trzech opcji opodatkowania: skali podatkowej (na zasadach ogólnych), podatku liniowego i ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Jeśli na etapie zakładania działalności przedsiębiorca nie podejmie decyzji co do formy opodatkowania, będzie mógł to zrobić poprzez aktualizację wpisu w CEiDG. Musi to jednak nastąpić do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym firma osiągnie pierwszy przychód w danym roku podatkowym. W przeciwnym wypadku urząd skarbowy podejmie decyzję co do formy opodatkowania.
Skala podatkowa
W skali podatkowej (zasady ogólne) występują dwie stawki podatku, w zależności od uzyskanego dochodu:
- 12% dla rocznych dochodów poniżej 120 000 zł,
- 32% dla rocznych dochodów powyżej 120 000 zł.
Niezależnie od stawki, każdy przedsiębiorca może skorzystać z kwoty wolnej od podatku, która wynosi 30 000 zł rocznie.
Ta sama będzie również wysokość składki zdrowotnej, która zarówno w przypadku podatku 12% i 32% wynosi 9% dochodu, przy czym nie może być niższa niż 9% wynagrodzenia minimalnego. Warto zaznaczyć, że w wybranej formie opodatkowania nie ma możliwości odliczenia opłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne, co jest możliwie np. w przypadku ryczałtu.
Podatek liniowy
Tak samo jak w przypadku skali podatkowej, podatek liniowy oblicza się od dochodu. Niezależnie od jego wysokości obowiązuje taka stawka podatkowa – 19%. Z kolei wysokość składki zdrowotnej wynosi 4,9% dochodu, nie może być jednak niższa niż 9% wynagrodzenia minimalnego. W tym wariancie przedsiębiorcy będą mogli skorzystać z odliczenia składki zdrowotnej od podstawy opodatkowania, jednak maksymalnie do kwoty 11 600 zł w danym roku podatkowym.
Przy wyborze formy opodatkowania warto wziąć pod uwagę kilka czynników, nie tylko wysokość składki zdrowotnej. Warto również podkreślić, że w zależności od wykonywanego zawodu czy charakteru działalności dana forma rozliczania podatków może być niedostępna dla przedsiębiorcy, np. ryczałt w przypadku handlu częściami samochodowymi.
Zespół Ekspertów ING Księgowość