Franczyza – czym jest? Wady i zalety
2024-07-15
Chciałbyś otworzyć własny biznes i natknąłeś się na pojęcie franczyza? Co to znaczy zostać franczyzobiorcą? Poznaj wady i zalety tego rodzaju prowadzenia działalności. Oto krótki poradnik o franczyzie.
Z tego artykułu dowiesz się:
- co to franczyza,
- kim są franczyzodawca i franczyzobiorca,
- jakie są zalety i wady franczyzy,
- czym kierować się przy wyborze franczyzy dla siebie.
Czym jest franczyza?
Prowadzenie własnej działalności wcale nie jest łatwe. Musisz znaleźć pomysł na biznes, następnie dobre biuro rachunkowe, które zajmie się poprawnym prowadzeniem ksiąg rachunkowych, stworzy rachunek zysków i strat czy postara się o wakacje od ZUS. Wiele osób chce pracować dla siebie, jednak boi się zaryzykować z własną koncepcją biznesu. I wtedy wkracza franczyza – co to takiego?
Franczyza to obecnie bardzo popularny model biznesowy prowadzony pod szyldem innej sieci. Najprościej rzecz ujmując, właściciel firmy (franczyzodawca) udziela licencji innym przedsiębiorcom (franczyzobiorcom) na korzystanie z jego marki zgodnie z określoną przez niego koncepcją. Dostajesz więc gotowy pomysł na działalność oraz wsparcie marketingowe. W zamian za to musisz uiszczać franczyzodawcy opłatę licencyjną oraz ustalony procent zysków. Oczywiście prawa, oraz obowiązki między stronami reguluje umowa franczyzy.
Franczyza dzieli się ze względu na rodzaj działalności oraz ze względu na rodzaj know-how. Wyróżniamy franczyzę dystrybucyjną, usługową, franczyzę dystrybucji produktu oraz franczyzę koncepcji działalności.
Kim jest franczyzodawca i franczyzobiorca?
Pierwsze pojęcie to franczyzobiorca. Kto to? To osoba/przedsiębiorstwo, które na podstawie umowy franczyzy prowadzi swoją firmę pod znakiem towarowym oraz według koncepcji franczyzodawcy. Franczyzobiorca musi dysponować odpowiednim kapitałem, aby móc rozpocząć start firmy. Działalność w formie franczyzy prowadzi na własny rachunek, czyli sam rozlicza się z fiskusem, opłaca składki ZUS itd., ale prowadzi model biznesowy według pomysłu narzuconego przez markę bądź sieć, z którą współpracuje. W zamian za to otrzymuje niezbędne know-how, które ma zagwarantować dochodowość biznesu.
Drugie pojęcie to franczyzodawca. Kto to? To osoba bądź firma, która pozwala drugiej stronie, czyli franczyzobiorcy korzystać ze swojego produktu, znaku towarowego i know-how na ściśle określonych warunkach. To jeszcze nie wszystko, bowiem franczyzodawca udostępnia model prowadzenia działalności, tak aby przynosiła zyski oraz niezbędną wiedzę techniczną i praktyczną. Inaczej ujmując, dostarcza już gotowy pomysł na biznes np. sprawdzony system sprzedaży gotowego produktu.
Jakie są zalety korzystania z franczyzy?
Prowadzenie biznesu w systemie franczyzowym niesie wiele korzyści zarówno dla franczyzodawcy, jak i dla franczyzobiorcy. Ten sposób współpracy polecany jest zwłaszcza dla osób niedoświadczonych w biznesie, które dopiero stawiają pierwsze kroki w sprzedaży czy dystrybucji produktów. Doświadczony franczyzodawca wspiera w rozwoju firmy, dzieli się swoim know-how, pomaga w rozwoju wspólnej marki, bowiem czerpie on z tego korzyści finansowe.
Prowadzenie firmy w oparciu o franczyzę pozwala szybciej dotrzeć do klientów. Przedsiębiorca dopiero wkraczający na rynek musi sporo natrudzić się, aby przekonać klientów do swojej usługi bądź sklepu, a tymczasem znane logo ma już wyrobioną renomę. W efekcie franczyzobiorca nie ponosi zwiększonych wydatków na marketing, a to w dzisiejszych czasach sporo kosztuje.
Kolejną zaletą franczyzy jest to, że franczyzobiorca może liczyć na wsparcie podczas prowadzenia biznesu. Są to specjalistyczne szkolenia, pomoc podczas rekrutacji pracowników czy ustalaniu asortymentu. Dużym plusem jest również brak konieczności posiadania dużego kapitału na otwarcie firmy oraz mniejsze ryzyko bankructwa. Niestety wiele nowych firm na starcie nie dociera do szerszej grupy klientów, co skutkuje stratą i zawieszeniem prowadzenia działalności.
Jakie są wady funkcjonowania w systemie franczyzowym?
Niestety, wady funkcjonowania w systemie franczyzowym również istnieją i musisz być na nie przygotowanym. Przede wszystkim przy franczyzie występują ograniczenia w prowadzeniu działalności. Franczyzobiorca nie może być całkiem niezależny. Nie ma również pełnej samodzielności oraz wolności, bowiem w umówią pomiędzy nim, a franczyzodawcą zawiera szereg ograniczeń oraz obostrzeń. Każdy pomysł musi zostać zaakceptowany przez właściciela marki czy produktu. W przeciwnym razie czekają srogie konsekwencje prawne bądź finansowe.
Franczyza to praca nie do końca na swój własny rachunek. Mimo tego, że zarabiasz pieniądze, to wzmacniasz markę z którą zawarłeś umowę współpracy.
Jak wybrać odpowiednią franczyzę dla siebie?
Wybór franczyzy to długoterminowa decyzja, dlatego powinna być podjęta świadomie i rozważnie. Na samym początku należy przeprowadzić dokładne badanie rynku, a więc ocenić, czy w danej lokalizacji istnieje zapotrzebowanie na produkty lub usługi oferowane przez franczyzodawcę.
W następnym kroku należy określić swoje cele i indywidualne preferencje. Na tym etapie należy wybrać, czy chcemy działać w branży handlowej, gastronomicznej, a może usługowej bądź technologicznej i jaki produkt, bądź usługę chcemy oferować.
Gdy zapadnie decyzja dotycząca rodzaju działalności następuje poszukiwanie franczyzobiorcy. Przed podpisaniem umowy koniecznie trzeba sprawdzić reputację firmy, z którą zamierzasz zawrzeć umowę franczyzy. W internecie znaleźć można sporo opinii dotyczących franczyzodawców. Jeśli większość z nich jest negatywnych, warto się zastanowić przed podpisaniem umowy. Możesz także skontaktować się z również obecnymi właścicielami franczyzowych jednostek, aby dowiedzieć się, jakie są ich doświadczenia i czy sobie radzą przy prowadzeniu takiego modelu biznesowego.
Franczyza – podsumowanie informacji
Franczyza posiada zarówno wady, jak i zalety. Niemniej jednak jest to coraz częściej wybierany sposób prowadzenia biznesu. Przed podjęciem konkretnej decyzji warto dokładnie przeanalizować swoje możliwości finansowe, szanse oraz zagrożenia związane z prowadzeniem biznesu. Tylko wtedy możesz zyskać większą pewność, że franczyza będzie się opłacać.
Zespół Ekspertów ING Księgowość