Podatek od wygranej – ile wynosi, kto jest płatnikiem?

2024-06-19

Biorąc udział w konkursach lub różnych loteriach, każdy ma nadzieję na wygraną. Warto jednak wiedzieć, że razem z nią będzie wiązała się też mniej przyjemna część, czyli opłacenie podatku od wygranej. Ile wynosi i kto jest płatnikiem? Sprawdźmy!

Z tego artykułu dowiesz się:

• ile podatku od wygranej trzeba zapłacić,
• kto płaci podatek od wygranej,
• kiedy nie trzeba płacić podatku od wygranych,
• czy wygraną w Lotto trzeba zgłosić w Urzędzie Skarbowym.

Podatek od wygranej – podstawowe informacje

Zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 2 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatek od wygranej pobiera się od przychodów w ramach wygranych konkursów, gier czy zakładów wzajemnych, a także nagród, które są związane ze sprzedażą premiową. Co istotne, nie obowiązuje tylko dla zysków na terenie Polski, ale też na terytoriach innych państw, które należą do Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Podatek obowiązuje w przypadku większości gier losowych oraz zakładów wzajemnych. Są oczywiście pewne wyjątki, które reguluje art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o PIT. Podatku nie muszą płacić osoby, które wygrały w poniższych przypadkach jednorazowo mniej niż 2000 zł:

• konkursach i grach organizowanych oraz emitowanych przez środki masowego przekazu (telewizję, prasę, radio),
• konkursach z dziedziny kultury, sztuki, nauki, sportu i dziennikarstwa,
• wygrana nagrody związanej ze sprzedażą premiową.

To oczywiście nie wszystko. Z opodatkowania są także zwolnione osoby, którym zapłacono gotówką (lub w innej formie) za wygraną w grach liczbowych, loteriach pieniężnych, grze telebingo, loteriach promocyjnych, zakładach wzajemnych, loteriach audioteksowych czy fantowych kwotę nie większą niż 2280 zł. Żadnych ograniczeń nie mają wygrane gry w kasynach, wideo loteriach, grach na automatach czy w bingo.

Jaki jest podatek od wygranej i kto go płaci?

To, ile wynosi podatek od wygranej, jest stałe. Jest on pobierany w formie ryczałtu zawsze w wysokości 10% nagrody. Podatnik, który wygra coś w danym konkursie lub np. losowaniu, nie musi samodzielnie odprowadzać podatku od wygranej czy zastanawiać się, czy nie wybrać się na konsultacje księgowe. Podmiot, który organizuje wydarzenie, a tym samym też przekazuje wygraną, jest za to odpowiedzialny. Musi on przekazać do Urzędu Skarbowego 10% kwoty od wygranej.

Przykładowo, jeśli udało Ci się wygrać w grze losowej 10 000 zł w Polsce, podatek od wygranej będzie wynosił 1000 zł. Jest on pobierany przez organizatora konkursu, a następnie wpłacany do urzędu. Nie musisz nic płacić dodatkowo, ani wykazywać uzyskanego przychodu w zeznaniu rocznym. Przychód ten nie łączy się on z innymi, np. z tytułu umowy o pracę czy działalności. Choć w tym ostatnim bywają wyjątki.

Podatek od wygranej a działalność gospodarcza

Wygrałeś w konkursie sporą sumę pieniędzy i teraz w związku z tym planujesz urlop na działalności gospodarczej, bez przejmowania się podatkiem od wygranej? To, czy popełniasz błąd, zależy głównie od samego konkursu. W przypadku, gdy otrzymana wygrana ma związek z prowadzoną firmą, konieczne jest wykazanie uzyskanego przychodu i ujęcie go w kolumnie KPIR – pozostałe przychody.

Przykładowo, jeśli prowadzisz swój salon kosmetyczny i wygrasz w konkursie zestaw lakierów, którego będziesz używać na co dzień w swojej firmie, musisz opodatkować uzyskany przychód. Z kolei jeśli masz firmę informatyczną i wygrana odnosi się np. do konkursu muzycznego – zrobi to za Ciebie organizator.

Pamiętaj, że jeśli Twoja działalność jest opodatkowana według skali podatkowej, doliczając kwotę wygranej, możesz przekroczyć próg podatkowy. Wówczas konieczne będzie opłacenie wyższego procentu podatku PIT.

Zwolnienie z podatku – czy obowiązuje przy sprzedaży wygranej w konkursie?

W loterii lub konkursie wygrałeś nie pieniądze, a konkretną rzecz i zastanawiasz się, czy możesz ją sprzedać? Nie jest to oczywiście zabronione, acz warto mieć świadomość, że będzie się to wiązać z obowiązkiem zapłaty podatku od wzbogacenia. Wyjątkiem jest nagroda, która nie przekracza wartością 2000 zł. Wówczas jesteś zwolniony od podatku od wygranej.

Jeśli dokonujesz sprzedaży otrzymanej nagrody przed upływem 6 miesięcy, osiągnięty przychód musisz wykazać w rocznej deklaracji podatkowej. Jeśli dokonasz tego po tym, jak minie pół roku, nie powstaje obowiązek podatkowy z tytułu sprzedaży. Nieco inaczej wygląda to w przypadku nieruchomości, np. mieszkania. Aby być zwolnionym z podatku, musi minąć 5 lat. Liczy się je od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiła wygrana.

Zgłaszanie wygranej w urzędzie skarbowym – kiedy jest konieczne?

Obowiązek odprowadzania podatku od wygranych poza granicami Polski spoczywa na podatniku. Nagrodę należy wykazać w swoim zeznaniu podatkowym, a także osobiście odprowadzić podatek – niezależnie od tego, jaka jest to kwota. W tym wypadku nie obowiązują limity, które zwalniają z tego obowiązku.

Jeśli obywatel Polski wygra w konkursie zagranicznym, najpierw należy sprawdzić, czy z danym krajem została zawarta umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Jest ona zazwyczaj oparta na Konwencji Modelowej OECD i nie zawiera konkretnych regulacji co do wygranych w konkursach.

Przyjmuje się zatem, że obowiązujący jest przepis dotyczący pozostałych dochodów, czyli: „dochody osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, bez względu na to, skąd one pochodzą, a o których nie było mowy w poprzednich artykułach niniejszej umowy, będą opodatkowane tylko w tym Państwie”. Obywatel Polski zatem będzie podlegać opodatkowaniu za wygraną tylko w kraju zamieszkania.

Podsumowując, każda wygrana, czy to w krajowym konkursie, czy w grach zagranicznych, niesie za sobą obowiązek podatkowy. Warto pamiętać, że w przypadku wygranych na terenie Polski, za odprowadzenie podatku odpowiedzialny jest organizator, a przy wygranych zagranicznych, obowiązek ten spoczywa na samym laureacie. Znajomość tych zasad pomoże uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek i pozwoli w pełni cieszyć się wygraną.

---

Zespół Ekspertów ING Księgowość