PIT-0 dla seniora – na czym polega ulga i kto może z niej skorzystać?

2024-04-04

Jeśli nie spieszysz się z przejściem na emeryturę, możesz po osiągnięciu określonego wieku i spełnieniu dodatkowych warunków skorzystać z PIT-0 dla emerytów. Na czym dokładnie polega i do kogo konkretnie jest skierowana ulga? Sprawdzamy.

W tym artykule znajdziesz poniższe informacje:

• warunki, jakie trzeba spełnić, by przysługiwała  Ci ulga dla seniora 2024,
• kto może skorzystać z PIT-0 dla emerytów,
• dopuszczalne źródła dochodu przy PIT-0,
• maksymalna kwota przychodu umożliwiająca skorzystanie z ulgi,
• jak i kiedy skorzystać z ulgi dla pracujących seniorów,
• czy warto skorzystać z ulgi dla seniora.

PIT-0 dla seniora – od kiedy dostępna jest ulga?

Od 1 stycznia 2022 obowiązuje ulga dla seniorów, wprowadzona na podstawie Ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Mówiąc krótko, PIT-0 dla emerytów to zwolnienie z podatku dochodowych od osób fizycznych. Ulga dedykowana jest osobom, które dalej pracują mimo osiągnięcia wieku emerytalnego.

Ile osób skorzystało z możliwości, jakie daje ulga dla seniora w 2023 roku? Zgodnie z danymi udostępnionymi przez ZUS, podczas rozliczenia podatku dochodowego za 2022 r. PIT-0 cieszył się sporym zainteresowaniem. Zdecydowało się na niego 132 tys. osób, a sama kwota przychodu, która była objęta zwolnieniem, wyniosła aż 7 mld zł. Zasady ulgi są dość proste, acz w razie wątpliwości warto zdecydować się na konsultacje księgowe.

Czemu wprowadzono PIT-0 dla emerytów?

PIT–0 to zachęta, by seniorzy pozostali aktywni zawodowo. Dla wielu osób w Polsce świadczenia emerytalne są dość niskie. Dlatego też emeryci, żyjący z samego świadczenia, często mają trudności, by związać koniec z końcem. Szukają wówczas różnych możliwości dodatkowego zarobku, by poprawić swój domowy budżet.

Wśród osób, które osiągnęły wiek emerytalny, jest sporo tych, które nadal czują się na siłach, by rozwijać się zawodowo. Postęp medycyny czy większa świadomość swojego organizmu i jego funkcjonowania, spowodowały też, że długość życia ludzi regularnie rośnie. Oznacza to, że osoby, które ukończyły 60. rok życia, jeszcze przez długi czas mogą cieszyć się witalnością, a tym samym też mieć chęć, by kontynuować swoją pracę zawodową.

Jakie warunki trzeba spełnić, przy przysługiwał PIT-0 dla seniora?

Z ulgi dla seniorów mogą skorzystać mężczyźni, którzy przekroczyli 65. rok życia i kobiety po ukończeniu 60 lat. Prawo do PIT-0 przysługuje od razu po osiągnięciu określonego wieku, nawet bez ustalonego prawa do emerytury. Mogą z niej skorzystać także osoby, które świadczenie to zawiesiły.

Kryterium wieku to niejedyny warunek, który  trzeba spełnić. Osoby, które chcą skorzystać z PIT-0 dla seniora, muszą podlegać ubezpieczeniom społecznym oraz, mimo nabycia uprawnień, nie pobierać:

• emerytury/renty rodzinnej z KRUS lub FUS,
• emerytur/renty rodzinnej z mundurowych systemów zabezpieczeń (dotyczy to żołnierzy, funkcjonariuszy policji, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Straży Granicznej, Marszałkowskiej, Pożarnej, Celno-Skarbowej i Więziennej, Służby Ochrony Państwa i ich rodzin),
• świadczeń pieniężnych, jakie przysługują z uwagi na zwolnienie ze służby stałej funkcjonariusza służby mundurowej,
• uposażenia, które przysługuje sędziemu będącemu w stanie spoczynku lub rodzinnego.

Z ulgi dla emerytów nie mogą skorzystać osoby, które pracują oraz pobierają jednocześnie emeryturę. Korzystając z PIT-0, dochody do wysokości 85 528 złotych rocznie są wyłączone z opodatkowania, jednakże, co warto zaznaczyć, dotyczy to nie wszystkich rodzajów przychodów.

Dopuszczalne źródła dochodu przy PIT-0 dla seniora

Przychody osób, które chciałyby skorzystać z PIT-0 dla seniorów, powinny pochodzić z jednego z poniższych źródeł:

• praca na etat (umowa o pracę, stosunek służbowy, spółdzielczy stosunek pracy czy praca nakładcza),
• własna firma (opodatkowana podatkiem liniowym, skalą podatkową i ryczałtem),
• zasiłek macierzyński (jeśli emeryt przyjął dziecko na wychowanie i z tego tytułu pobierał świadczenie).

Z PIT-0 nie mogą natomiast skorzystać emeryci, którzy swoje przychody osiągają z tytułu umowy o dzieło, zasiłku chorobowego, praw autorskich czy najmu. Nie jest jednak tak, że te źródła całkowicie wykluczają z uzyskania prawa do ulgi. Jeśli senior osiąga dochody z własnej działalności i jednocześnie też wynajmuje mieszkanie, przychody z tego tytułu opodatkowując ryczałtem, będzie mógł skorzystać z PIT-0.

Ulga dla pracujących seniorów – jak z niej skorzystać?

Ulga może być zastosowana już w trakcie roku. Ostatecznego rozliczenia natomiast dokonasz w zeznaniu rocznym. Ulgę trzeba zastosować samodzielnie, wyłączając przychody nią objęte z przychodów, które podlegają opodatkowaniu, jeśli prowadzisz działalność gospodarczą. Taka konieczność występuje też, gdy osiągasz przychody z pracy na etacie lub umów za granicą. Musisz wówczas samodzielnie obliczać zaliczki lub podatki.

Jeśli przychody uzyskujesz z pracy na etacie lub umowy zlecenia, musisz złożyć oświadczenie swojemu pracodawcy lub zleceniodawcy. Nie ma aktualnie ustalonego z góry jego wzoru, acz konieczne jest złożenie go na piśmie. Wystarczy, że w oświadczeniu napiszesz, że spełniasz warunki, by zastosować ulgę, a także zawrzesz klauzulę „Jestem świadomy/a odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Zastępuje to pouczenie organu o odpowiedzialności karnej w przypadku składania fałszywych zeznań.

Jeśli oświadczenie spełni wyżej wymienione wymogi, pracodawca zastosuje zwolnienie. Najpóźniej odbędzie się to od kolejnego miesiąca po jego złożeniu. Pamiętaj przy tym, że jeśli np. zaczniesz pobierać emeryturę, musisz o tym poinformować zleceniodawcę lub pracodawcę. Wówczas stosowanie ulgi zostanie przerwane, najpóźniej od kolejnego miesiąca.

PIT-0 dla emeryta możesz rozliczyć przez złożenie zeznania przy pomocy dedykowanego programu zewnętrznego lub przez e-Urząd Skarbowy. Istnieje też możliwość zrobienia tego w formie tradycyjnej. Pamiętaj, by wszystkie Twoje dane były prawidłowe. Np. jeśli w trakcie roku zmieniłeś nazwisko, musisz to odpowiednio wcześniej zgłosić do Urzędu Skarbowego lub dokonać tego przy składaniu zeznania. Dowiedz się więcej o tym, jak wygląda zmiana nazwiska w urzędzie skarbowym.

Czy warto skorzystać z PIT-0 dla seniora?

Choć ulga wynosi 85 528 złotych, to maksymalnie limit zwolnionych przychodów może sięgać aż 115 528 zł. Dzieje się tak z uwagi na kwotę wolną od podatku, wynoszącą 30 tysięcy zł. Co w przypadku emerytów, którzy prowadzą swoją działalność? Powinni oni przeanalizować kwestię formy opodatkowania – która z nich będzie najkorzystniejsza. Jest to kluczowe z uwagi na składkę zdrowotną.

Jak już było wspomniane, przedsiębiorca może opodatkować działalność ryczałtem, skalą podatkową lub podatkiem liniowym. Jeśli w ciągu roku osiąga przychód np. na poziomie 65 tysięcy złotych, cała kwota będzie zwolniona z opodatkowania. Jednak przy okazji warto pamiętać, że właściciel jednoosobowej działalności musi odprowadzać składki – zakładając, że emerytalna i rentowa wynosi 13,741,32 zł, w poszczególnych formach opodatkowania składka zdrowotna wyniesie:

• skala podatkowa – 18,4 tysiąca zł,
• ryczałt – 21,3 tysiąca zł,
• podatek liniowy – 17,5 zł.

Najkorzystniej przy PIT-0 wypada zatem podatek liniowy. Emeryt przedsiębiorca zapłaci wówczas najniższą składkę zdrowotną w skali roku.

Jeśli nie skorzysta z ulgi PIT-0 (i nie odprowadza składek emerytalnych oraz rentowych) obciążenie składką zdrowotną i podatkiem będzie wynosić 13,7 tys. zł (skala podatkowa), 14,7 tys. zł (podatek liniowy), 12,7 tys. zł (ryczałt 8,5%). W tym wypadku widać, że ta ostatnia opcja będzie najlepszym wyborem. Emeryt zyskuje ok. 4,8 tys. zł w porównaniu do korzyści przy zastosowaniu ulgi przy podatku liniowym.

Praca czy emerytura? Kiedy warto zdecydować się na PIT-0?

Co się bardziej opłaca, dalsza praca czy emerytura? Decyzja ta jest złożona, zwłaszcza w kontekście korzyści płynących z PIT-0. Dla seniorów kontynuujących pracę zawodową, czy to na etacie, czy w ramach własnej działalności gospodarczej, PIT-0 oferuje znaczące ulgi podatkowe. Warto jednak pamiętać, że prowadzenie firmy wiąże się z dodatkowymi wyzwaniami – np. o urlop na działalności gospodarczej trzeba zadbać samodzielnie i nie ma się w takim momencie dochodu.

Z drugiej strony, wybór emerytury i rezygnacja z aktywności zawodowej, choć może wydawać się prostsza, również wymaga analizy. Emerytura może oferować stabilność finansową i więcej wolnego czasu, ale równocześnie może ograniczać możliwości dodatkowego zarobku, który jest dostępny podczas korzystania z ulgi PIT-0. Może to być spory problem, jeśli Twoja emerytura będzie niska.

Podsumowując, ulga dla pracujących seniorów to możliwość, by kontynuować pracę zawodową i odliczać od podatku dość wysoką kwotę. Spełnienie warunków, by móc rozliczać PIT-0 nie jest trudne, a sama decyzja o tym, czy z tego korzystać, zależy głównie od Twoich potrzeb oraz przeanalizowania potencjalnych korzyści czy wyzwań.

---

Zespół Ekspertów ING Księgowość