Kilka działalności gospodarczych a składka zdrowotna
2022-12-14
Każdy przedsiębiorca, który prowadzi własną działalność gospodarczą jest zobowiązany do odprowadzania składki zdrowotnej. Jest ona przekazywana do ZUS, skąd następnie płynie do NFZ. To składka, która pokrywa koszty leczenia szpitalnego i ambulatoryjnego osoby ubezpieczonej w ramach państwowej opieki medycznej. Ciekawostką niewątpliwie jest fakt, że składkę tę należy odprowadzać za siebie nawet wówczas, gdy obok działalności gospodarczej jest się również zatrudnionym na etacie w przedsiębiorstwie. Choć pracodawca również odprowadza składkę zdrowotną za danego ubezpieczonego, to sam przedsiębiorca również musi zapłacić za siebie. Dochodzi wówczas do zbiegu ubezpieczeń, ale zgodnie z obowiązującymi przepisami nie można uzyskać zwolnienia z odprowadzania składki zdrowotnej. Jak wygląda sytuacja, gdy przedsiębiorca prowadzi kilka różnych działalności gospodarczych? Czy od każdej z nich również musi odprowadzić składkę zdrowotną? Przyjrzyjmy się temu.
Zbieg tytułów ubezpieczeń
W pierwszej kolejności należy wyjaśnić wprowadzone we wstępie pojęcie zbiegu ubezpieczeń. Dokładnie jest to zbieg tytułów ubezpieczeń i polega on na tym, że osoba ubezpieczona jest objęta obowiązkową składką zdrowotną z dwóch lub więcej tytułów ubezpieczeń. Mogą to być:
- umowa o pracę i własna działalność gospodarcza;
- umowa zlecenie i własna działalność gospodarcza;
- emerytura i umowa zlecenie.
Oznacza to, że jeżeli osoba łączy różne aktywności zawodowe, które objęte są obowiązkową składką zdrowotną, to z każdej z nich ta składka musi być odprowadzona. Czy to oznacza, że prowadzenie dwóch lub więcej działalności gospodarczych również wymusza opłacenie dwóch lub więcej składek? Czy w tej sytuacji również dochodzi do zbiegu tytułów ubezpieczeń?
Kilka działalności gospodarczych
Otóż okazuje się, że tak. Jeżeli więc przykładowo prowadzisz działalność gospodarczą oraz jesteś wspólnikiem w spółce cywilnej, to składkę zdrowotną należy odprowadzić od sumy uzyskanych dochodów zarówno w pozarolniczej działalności gospodarczej, jak i w spółce cywilnej.
Nieco inaczej wygląda kwestia składek na ubezpieczenie społeczne (emerytalno – rentowych, wypadkowych itp.). Tę składkę odprowadza się tylko raz, z wybranej przez siebie działalności, zgodnie z obowiązującymi zasadami ogólnymi.
Rozliczenie składki zdrowotnej
W roku 2022 zmieniły się zasady naliczania składki zdrowotnej. Wiele zależy od wybranej formy opodatkowania. Jeżeli jest to opodatkowanie na zasadach ogólnych, wówczas należy odprowadzić składkę w wysokości 9% od sumy uzyskanych dochodów.
Jeżeli odprowadzasz podatek liniowy, wówczas odprowadzasz składkę w wysokości 4,9% od sumy dochodów ze wszystkich działalności.
Przy ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych odprowadza się składkę w wysokości 9% zryczałtowanej podstawy. Natomiast rozliczając się przy pomocy karty podatkowej to podstawę stanowi minimalne wynagrodzenie na dany rok podatkowy.
Przy czym należy pamiętać, że dodatkowo podatnik musi wykonać rozliczenie roczne odprowadzonej przez siebie składki. Jeżeli okaże się, że zapłacił więcej niż powinien w skali roku, może ubiegać się o zwrot nadpłaty. Jeżeli jednak z rocznego rozliczenia wyjdzie niedopłata, to podatnik musi uregulować brakującą kwotę.
Ważne jest również, by wskazać, że suma dochodów w przypadku podatku liniowego czy skali podatkowej nie może być niższa niż iloczyn liczby miesięcy (12) oraz minimalnego wynagrodzenia brutto na dany rok (w 2022 jest to 3010zł)
Różne formy opodatkowania
Sytuacja komplikuje się, gdy przedsiębiorca prowadzi nie tylko różne działalności, ale również są one różnorodnie opodatkowane. W takiej sytuacji oblicza osobną składkę dla każdej formy opodatkowania. Jeżeli np. prowadzi dwie działalności opodatkowane w ten sam sposób, a trzecia opodatkowana jest inaczej, to wówczas od tych dwóch oblicza składkę od sumy dochodów, a tę trzecią oblicza inaczej.
Dodatkowym utrudnieniem jest posiadanie udziałów w zyskach spółek komandytowych lub jednoosobowej spółce z o.o. W tej sytuacji trzeba wszystkie działalności rozliczyć zgodnie z wybraną formą opodatkowania, a dla udziału w zyskach wyliczyć odrębną składkę zdrowotną. W tym przypadku podstawę naliczania składki stanowi 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale roku podatkowego.
Nie jest to łatwe, jak widać. Sytuacja skomplikowała się od tego roku, gdy składka zdrowotna została uzależniona od dochodów i wybranej formy opodatkowania.
Zespół Ekspertów ING Księgowość