Jak rozliczać darowiznę od rodziców?
2023-03-27
Z reguły mało kto zastanawia się nad formalnościami związanymi z darowiznami od rodziców. W naturalny sposób wydaje się, że skoro samochód czy dom zostały podarowane przez rodziców, to przecież nie trzeba tego nigdzie zgłaszać ani tym bardziej rozliczać. Przecież rodzice przez całe życie dają coś swojemu dziecku - jedzenie, ubrania, nawet pieniądze. W związku z tym większy podarunek, jak samochód czy mieszkanie jest tylko dla wielu naturalną koleją rzeczy. Okazuje się jednak, że to nie do końca tak jest i żeby nie sprowadzić na siebie kłopotów należy dopełnić niezbędnych i wymaganych przez prawo formalności. Jakie to formalności i co należy zrobić? Sprawdź nasz poradnik i bezpiecznie rozliczaj darowizny.
Podatkowe aspekty darowizny
Ogólnie rzecz biorąc darowizna obciążona jest podatkiem od spadków i darowizn. To, w jakiej wysokości i od jakiej kwoty liczony jest ten podatek zależy od stopnia pokrewieństwa między obdarowanym i darczyńcą. Dla ułatwienia rozliczeń, ustawodawca ustalił trzy grupy darczyńców, wraz z rozpisaniem należnego podatku.
Każda z tych grup zawiera również określone ulgi i zwolnienia, które są tym większe im bliższe jest pokrewieństwo między stronami darowizny.
Jak wygląda ten podział?
Grupy podatkowe w przypadku darowizn
Pierwsza grupa podatkowa to osoby spokrewnione ze sobą najbliżej. To właśnie tutaj znajdują się rodzice i dzieci. Kto jeszcze znalazł się w tej grupie? To małżonek/małżonka, zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki), wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie), rodzeństwo, ojczym, macocha, pasierb, zięć, synowa, teściowie.
Jaka kwota jest tu wolna od podatku? To 10 434 zł.
W grupie drugiej znalazły się następujące osoby. To: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych.
Tu kwota zwolniona z opodatkowania wynosi 7878 zł
Trzecią grupę podatkową stanowią natomiast osoby pozostałe, które nie zaliczają się do pierwszej i drugiej grupy podatkowej. W tym wypadku kwota wolna od podatku to 5308 zł.
Warto tutaj dodać, że w ramach pierwszej grupy podatkowej, ustawodawca wydzielił jedną dodatkową podgrupę, która została określona jako grupa 0. Należą do niej: małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha.
W przypadku tej grupy podatkowej wszystkie darowizny, bez względu na ich wartość mogą być zwolnione z opodatkowania. Nawet, gdy przekroczą wartość wskazaną w grupie pierwszej jako granica zwolnienia.
Dlaczego jednak użyto sformułowania, że „mogą być zwolnione z opodatkowania”? Otóż, to zwolnienie jest warunkowe. Żeby móc z niego skorzystać konieczne jest zgłoszenie otrzymanej darowizny do właściwego urzędu skarbowego.
Co oznacza właściwy urząd skarbowy? Jest to urząd skarbowy, w którym obdarowany rozlicza się na co dzień ze swojego podatku dochodowego. Zgłoszenie darowizny musi mieć miejsce w ciągu sześciu miesięcy od wystąpienia obowiązku podatkowego, czyli od otrzymania darowizny.
Obowiązek zgłoszenia powstaje wtedy, gdy darowizna w grupie 0 przekracza kwotę wolną od opodatkowania, czyli na rok 2023 jest to 10 434 zł.
Darowizna przekraczająca kwotę zwolnioną z opodatkowania musi być przekazana na rachunek bankowy lub rachunek prowadzony w spółdzielczej kasie oszczędnościowo - kredytowej.
Taki sposób przekazania pieniędzy powoduje, że powstaje dowód ich przekazania (wpływ na konto), a to stanowi podstawę do ewentualnej kontroli, weryfikacji czy rozliczeń.
Jak widać, darowizna od rodziców może nie być obciążona żadnym podatkiem, trzeba jednak wywiązać się z nałożonych przez ustawodawcę obowiązków. Trzeba zgłosić taką darowiznę i wykazać się jej odebraniem. Konieczne jest też posiadanie dokumentu, który potwierdzi przekazanie/ odbiór takiej darowizny.
Zespół Ekspertów ING Księgowość